Verhalen van mensen
‘Weet u hoe het komt dat verschillende schilderijen krom
zijn?’ Om het woord schilderijen moest ik lachen, toen vertelde ik de bezoeker
dat ikonen aan één kant zijn beschilderd en daardoor krom kunnen trekken. ‘Door
aan de achterzijde twee balkjes in de aangebrachte gleuven te schuiven kan het
kromtrekken worden tegengegaan.’ We stonden in de Zaal van de Profeten, hij
keek wat hulpeloos in het rond. ‘Hebt u iets met ikonen?’, vroeg ik. ‘Niets,
helemaal niets’, was het antwoord, ‘we zijn hier met onze boot en mijn vrouw
wilde naar de Blokker en daar had ik geen zin in. Vandaar dat ik hier terecht
ben gekomen.’ Nee, hij hield van Couperus. En omdat ook ik zeer gesteld ben op
deze schrijver, schoven de ikonen op de achtergrond en werd de literatuur en
het gebruik van taal uitgespit. Het werd een heerlijk gesprek. Van De boeken der kleine zielen, kwamen we
op Ellen Vogel terecht, die in de Tv-bewerking van dit boek een hoofdrol had.
‘Zo leuk’, zei de bezoeker, ‘Ellen heeft nog in het poëziealbum van mijn tante
geschreven.’
Heel anders is het verhaal over een jong meisje. Ze stond
met haar moeder voor een opklapbaar reisikoon en volgde nauwkeurig de uitleg
van de verschillende afbeeldingen. Ze miste één uitleg, telde de plaatjes,
telde de verklaringen. Toen riep ze haar moeder er bij. Nog weer later stond de
moeder opeens voor me. Ze was blij de reis te hebben ondernomen met haar
dochter, die het zo voor de kiezen had gekregen. Een zwaar ongeluk,
intensieve revalidatie, maar de
opgelopen whiplash maakte dat ze twee dagen per week op bed lag en de
schoolprestaties afzakten. ‘Maar weet u, ze is gek van ikonen, schildert ze
zelf ook en zie haar nu eens stralen! Ooit wil ze de theologie in.’ Het meisje
stond verdiept voor de vita-ikoon van de profeet Elia en ik wist: het zal haar
lukken.
En weer anders is het verhaal van een meneer die er na het
overlijden van zijn vrouw voor het eerst een middag op uit trok. Doel was het
Ikonenmuseum, ze waren er samen vaak geweest. Het voelde veilig, net of zij
ongezien mee ging. Hij liep heel beslist naar een ikoon uit Ethiopië. Ze leken
elkaar te kennen. ‘Weet u’, vertrouwde hij me toe, ‘deze ikoon vind ik de
mooiste en ik kan niet vertellen waarom. Maar nu heb ik de Moeder Gods zonder
woorden verteld dat ik in het vervolg alleen kom, omdat… ‘ Zijn stem trilde,
hij zweeg. We spraken nog lang, temidden van de heiligen, die eerbiedig mee
luisterden.
Ontmoetingen
ze zijn er, van grappig en luchtig, tot moedig en strijdbaar. Ze zijn er ook in
geknaktheid en voorzichtig overeind komen. Die laatste verhalen zijn een beetje
heilig…