Picardië – deel 6
De geschiedenis trekt voorbij
De geschiedenis trekt voorbij
Een voltreffer raakte haar en het Kindje in de
Eerste Wereldoorlog. Ze knakte voorover, maar bleef op haar hoge plek als een
hoopgevend symbool. Toen werd ze moe en tuimelde naar beneden. De buigende
Maagd van Albert...
De hemel heeft zich leeggeregend, aarzelend meldt de
zon zich. We vertrekken vanuit Amiens in noordoostelijke richting naar het ruim
30 km verder gelegen Albert. In de Eerste Wereldoorlog werd dit plaatsje tot in
de verste uithoeken van de aardbol bekend. Een Duitse voltreffer raakte in 1915
het Mariabeeld op de torenspits. Maria en het Kindje vielen niet naar beneden
maar bleven wonderlijk hangen onder een hoek van negentig graden. Het was alsof
Maria onafgebroken boog naar ieder die naar haar opblikte. 'Als de Madonna naar
beneden komt zal de oorlog voorbij zijn', zo meende men. Pas op 16 april 1918
werd dit een feit, de oorlog echter zou nog tot november duren. De onophoudelijke
bombardementen verwoestten Albert beetje bij beetje. Dan weer was het in handen
van de Duitsers, dan weer in Franse, dan weer in Engelse handen. Het stadje
werd de basis van waaruit de verschrikkelijke slag aan de Somme werd geleverd.
Telde Albert bij aanvang van de oorlog nog 7343 inwoners, aan het eind van de
oorlog waren er nog 120 inwoners.
De stad is herbouwd, middelpunt is de
neobyzantijnse basiliek Notre-Dame-de-Brebières. Duizenden pelgrims uit
Noord-Frankrijk en België trekken in mei hierheen om te bidden tot de Maagd en
via haar tot Christus. De geschiedenis van de basiliek is bijzonder. Ooit
stampte een herder hier op de grond omdat zijn schapen bleven treuzelen. Hij
raakte toen het voorhoofd van het heiligenbeeld. Op deze plek kwam een kapel.
Met kerstmis kwamen de herders hier naar toe en tijdens de hoogmis mochten ze
op hun doedelzakken spelen. Het beeld werd in 1727 overgebracht naar de
inmiddels gebouwde parochiekerk. Maar in het tumult van de revolutie moest het
beeld onderduiken. Verstopt in een zoutton wachtte de Madonna op veiliger
tijden. Eind 19e eeuw werd groots uitgepakt met de bouw van de basiliek
Notre-Dame-de-Brebières (brebis = schaap). Albert Roze, beroemd beeldhouwer
uit Amiens, deed er nog eens een flinke schep bovenop en ontwierp voor de toren
een Madonna van bladgoud. Tot 1914 werden Maria op de toren en Maria in de
kerk gekoesterd en aanbeden. Toen was het voorbij. Er vielen naar schatting
2000 granaten op het heiligdom. De kleine Madonna in de kerk werd opnieuw in
veiligheid gebracht, de grote Madonna boog voor het oorlogsgeweld en viel
uiteindelijk uitgeput met haar Kind naar beneden. De basiliek werd herbouwd
in de oorspronkelijke stijl, zij het eenvoudiger. De kleine Madonna ging er
weer wonen en bovenop de toren werd de inmiddels opgeknapte grote Madonna in
1931 met veel indrukwekkende plechtigheden herplaatst.
Al van ver is de 10 meter hoge koepel op de
torenspits zichtbaar. De Maagd balanceert op de top hiervan met het
hooggehouden Kindje. Haar ranke gouden lijf steekt fraai af tegen de
bleekblauwe lucht, ijle wolken drijven langs. Vanaf deze plek lijkt ze normaal
van postuur, in werkelijkheid is ze een reuzin die 5 meter lang is. En ook het
Kindje mag er wezen met de lengte van een volwassen mens. Misschien slaakt het
vanuit de hoogte wel opgewonden gilletjes en ziet het verrukt neer op het hoofd
van zijn moeder. Het is rustig op het plein voor de basiliek. We beklimmen de
trappen. 