Gedeelde tevredenheid
Nu is het
toch weer gebeurd, ik ben bezweken. Geen grote zonde, maar wel een lastige. Had
ik nog niet net de boekenkast onderhanden genomen en een doos ‘overbodige’
boeken gereed gezet voor de kringloopwinkel? Waarom dan de kast opnieuw
volproppen?
De openbare
bibliotheek hield, zo liet een krantenartikel weten, een rigoureuze verkoop:
elk boek één euro, bijzondere exemplaren uitgezonderd. En als vanzelf spoedden
mijn voeten zich naar de plek van de verkoop. Om nog meer kooplustigen te
trekken waren er aan de voorzijde van de bibliotheek stalletjes gezet en even
later graaide ik naar hartenlust mee tussen mensen van allerlei pluimage. Het
was haast feestelijk. Voor ik het wist torste ik in mijn
armen De nagelaten schriften van Etty
Hillesum, het Getijdenboek van Etienne Chevalier, een boek over laat-antieke en
vroeg-christelijke miniaturen en een rijk geïllustreerd werk over de wortels
van onze beschaving. Een boek van Simon Carmiggelt vol kroegverhalen en een zwaarlijvige
Duitse familieroman gleden als vanzelf in de tas. Net toen ik dacht ‘het is
genoeg, nu stoppen’, zag ik Geschichte
der Plakate.
De voorkant toonde een vuurrode oldtimer, twee langgerokte
dames met verige hoeden stapten uit de auto, achter het stuur zat een heuse
chauffeur. Een heer met hoge hoed
schreed met zwierige tred met zijn gade voorbij. Het was een boek
boordevol platen van aanplakbiljetten uit Europa en Amerika vanaf de achttiende
eeuw.
In 450 prenten trok het hele culturele, het sociale en politieke leven
voorbij. Behoedzaam klemde ik het boek onder de arm en rekende af met een
aardige juffrouw. Voordat ik thuis was begon er al iets te knagen, de doos met
boeken roerde zich. Het knagen stopte direct toen ik op de bank gezeten mijn
schatten vol aandacht doorbladerde. De kat keek toe, sprong ook op de bank en
ging brutaalweg op de laat-antieke en vroeg christelijke-miniaturen zitten. Ik
bladerde door het boek met aanplakbiljetten en voelde me opgenomen in het leven
van toen.
Dames en heren op hoogwielige fietsen die in niets mee leken op de
huidige fiets, een minnekozend stel naast een plaatje waarop een kat een slap
neerhangende dame in opengesperde bek klemde. Moest ze vreselijk lachen of werd
ze overmand door angst? Strandgezichten in bonte mengeling van bezoekers in
chique kleding tot hooggesloten badpakken. De platen uit de Eerste en Tweede
Wereldoorlog stonden haaks op de vorige. Ze waren hard en strak in sombere
kleuren en beklemden, maar politieke kopstukken waren weer mallotig weergegeven.
Naar één plaat greep ik steeds weer terug.
De tevredenheid van de lezenden,
herkende ik. Het was dezelfde sfeer, die ik in de vroege bus proefde. Gratis
kranten naast de chauffeur, voor ieder een bank alleen, soms schoof een
passagier binnen, groette kort en werd moeiteloos opgenomen in de club van
lezenden. En was het koud, dan sloot de chauffeur zorgzaam de deur en moest er
tegen het raam worden getikt. Maar die gedeelde tevredenheid was een heilzame
start voor de werkdag…
