Sacrale Kapel
November.
Maand van vallend blad, maand van snel opkomende donkerte, maand van alles
omhullende mist. Maand ook van herdenken.
Op een
stille zondagmiddag, een paar dagen na Allerzielen, wandel ik naar het
rooms-katholieke begraafplaats van Kampen te IJsselmuiden. De begraafplaats
ligt aan de Plasweg en ziet uit over de Koekkoek, een tuinbouwgebied met veel
van bloemen- en groentekassen. Een glazen wereld die bij nacht niet alleen het
omliggende landschap verlicht maar zelfs de hemel. Er staan weinig bomen op de
begraafplaats, in de zomer komt de hitte over de Koekkoek aangezweefd, zo doet
dat de snijdende kou in de winter. Op deze mooie middag is alles in evenwicht.
Op de begraafplaats staat een kleine kapel. Ooit stond ik in 2005 met de
beheerder van alle plaatselijke begraafplaatsen voor de dichte deur. Een groen
zeil had een gedeelte van het dak omspannen, alle glas-in-lood-ramen waren
stuk. Mijn begeleider opende even de deur, de ruïne betreden was gevaarlijk
door vallend steen. Het altaar ontbrak, wel stonden er twee kruiwagens en het
rook er muf. Er was geen geld voor herstel, zo hoorde ik, en kwam er een legaat
dan ging dat naar de in nood verkerende Buitenkerk in Kampen. We fantaseerden
samen over herstel, een plek waar mensen na het bezoeken van een dierbare even
stil konden worden, een kaars branden, opademen. In 2007, o wonder, werd de
kapel in ere hersteld en in 2008 feestelijk ingewijd. Bijzonder is dat juist deze
kapel wordt getoond bij de eerste beelden van het T.V. programma ‘Ik mis je’.
Mensen mogen voor de camera bij het graf van hun dierbare het verhaal vertellen
over hun onverwachte of verwachte heengaan. Op dit
moment is e begraafplaats een ware bloemenzee. Bolchrysanten in stemmig brons,
oplichtend geel en sereen wit, rozen in zachte tinten, kaarsen voortijdig
gedoofd of nog brandend op een knoopbatterij.
De deur van de kapel staat
uitnodigend open. Geruisloos kom ik binnen. Een kort knikje van de vrijwilliger
die dienst heeft; twee vreemden voor elkaar zijn een moment samen in deze
sacrale kapel. Zeven banken tel ik het voorbijgaan aan beide zijden. Met drie
forse bezoekers of vier slanke is een bank gevuld. Vanaf de tweede bank heb ik
goed overzicht. Even glijden mijn ogen rond. Maria in zacht blauwe mantel en
rood onderkleed met liefdevol het Kindje. Devotie op het altaar, bloemen en een
brandende paaskaars uit 2008 met de vijf broden en twee vissen. Prachtige
glas-in-lood ramen. Langzaam kom ik tot rust, de stilte gaat met me aan het
werk. Niet eenvoudig, gedachten spelen krijgertje in mijn hoofd, maar dan wint
de stilte; ik word ontvankelijk. Het buitengebeuren gaat over naar het
binnengebeuren, het is zacht en warm en nestelt zich in mijn hart of is het
mijn ziel? Hoe lang zit ik? Tijd valt hier niet te meten. Voeten schuifelen
nader. Ik steek een lichtje aan en wandel over de begraafplaats.
Veel marmer in
diverse kleuren, gedenktekens in allerlei vormen. Op een hartvormige steen
staat:
Verrijzen is
ons geloof
Weerzien is
onze hoopGedenken onze liefde
Midden
november zullen er op veel begraafplaatsen wakes zijn. In het donker van de
avond worden lichtjes naar graven gedragen, bloemen neergezet, engelen krijgen
een plekje. Lieve teksten worden neergelegd, nabestaanden vinden elkaar in een troostvol
samenzijn. Eind deze maand herdenken de protestanten hun dierbaren met
Eeuwigheidszondag. Ook dan kerkelijk rituelen, ook dan bloemen en lichtjes.
November, rijk aan natuurwisseling, rijk aan herdenken…