Van Wittem had ik nooit eerder gehoord en al helemaal niet van klooster Wittem (Limburg). Theo Klein, eindredacteur van Christelijk Weekblad stuurde de brief, voorzien van de vraag of ik hier naar wilde kijken. De brief kwam uit klooster Wittem van een onbekende dame. Ze vertelde zeer te genieten van mijn kloostergesprekken en vroeg mij te komen 'want ook zij hadden een heel mooi klooster.' Zo geschiedde. Voor de gezelligheid nam ik een vriendin mee en na een uitputtende reis kwamen we toch aan in Wittem. Een warm onthaal, een goede maaltijd en een fijne kamer deden ons opleven.
Klooster Wittem is een robuust gebouw van vier lagen. Hier leven de Redemptoristen. Het is vooral bekend als bedevaartsoord van de heilige Gerardus van Majella. Sinds 2005 is het klooster de zetel van de provincie van de congregatie der Redemptoristen, een provincie die Nederland, Vlaanderen en een deel van Duitsland en Zwitserland omvat. De geschiedenis van het gebouw, het dateert uit 1730, is indrukwekkend. De orde van de Kapucijnen betrokken toen het klooster en leefden daar vele jaren tot ze vertrokken en het gebouw lange tijd onbewoond was. Maar zie in 1835 streken de Redemptoristen er neer. Hun gezangen en gebeden stegen op en het klooster beleefde jaren van bloei. Het klooster werd ingericht als grootseminarie, waar priesters werden opgeleid. In 2007 bezocht ik hen, het grootseminarie was opgeheven en de kloostervlam al wat dovend. Desondanks ging ik in gesprek met Henk Erinkveld, rector en vicaris van de provinciaal-overste van de Redemptoristen.
We zitten in de spreekkamer van het klooster. Grijs, rood en zwart zijn hier de hoofdkleuren, aan de wanden fijnzinnige tekeningen, een crucifix en de Gerardus scheurkalender. Op het blaadje van die dag staat: 'De plichten van het gewone leven op zich nemen kan ook een heldendaad zijn.' Erinkveld wilde als kind priester worden en woonde in Nijmegen tegenover het kleinseminarie van de Redemptoristen. 'Horen bij de groep die binnen de kerk vooral de bevrijdende kracht van het evangelie wil laten zien. Redemptorist komt van het Latijnse woord 'Redemptor' dat betekent 'verlosser, bevrijder. Een actieve orde, die vooral bezig is met missie en onderwijs en alles wat daarin valt. In 1988 werd ik geplaatst in klooster Wittem als hoofd van een pastoraal team en later als rector. Je bent dan ook manager omdat je hoofd bent van de Gerardusstichting, waar alle personeel onder valt.' Hij vertelt dat de paters inmiddels oud zijn en kwetsbaar, maar dat het ze samen redden. Gasten zijn er regelmatig, de korte diensten worden goed bezocht, ook al zijn dat vaak door vakantiegangers. Kaarsen worden veelvuldig opgestoken in een aparte vanaf de straat toegankelijke ruimte. De toekomst is best zorgelijk. Nieuwe leden komen niet, terwijl in andere delen van de wereld de kloosters groeien als kool. In Nigeria melden zich jaarlijks duizenden jongeren die redemptorist willen worden. In Wittem wordt voortdurend in geleverd, toch heb ik niet het gevoel in een afbraakhuis te zitten.' Hij kijkt ver weg.
Na het gesprek krijg ik een rondleiding door het klooster. Lange gangen, lege kamers, veel kunst aan de muren. Het doet denken aan een religieus museum. Ik mag de refter zien, de Gerarduskapel, de sacristie. De bibliotheek is schitterend. Een ruimte vol boeken, een wenteltrap loopt naar boven waar nog veel meer boeken staan. Dan is er ook nog een grote goed lopende boekwinkel. We sluiten af met een wandeling door de tuin. Hier vinden nog processies plaats waarin Maria onder een baldakijn wordt rondgedragen. De kloosterklok klept. 'Tijd voor de middagmaaltijd. Zullen we?', vraagt Henk Erinkveld en gaat me voor door een doolhof van gangen...
foto's van boven naar beneden:
Henk Erinkveld / binnenplaats klooster / Gerardus kapel / bibliotheek / ruimte voor kaarsen
************************************************************************************